Historia akupunktury

Chińczycy uwielbiają wskazywać na legendarne pochodzenie wielu aspektów ich kultury i nauki, tak jest również w przypadku akupunktury. Według legendy, wiele tysięcy lat temu jeden z poddanych cesarza cierpiał na straszliwe bóle głowy. Pewnego dnia uderzył się stopą w kamień i o dziwo, ból głowy ustąpił. Od tego czasu każdy kogo bolała głowa, uderzał się w to samo miejsce na stopie. Jako że sposób był dość drastyczny, cesarz rozkazał zastąpienie kamienia igłami. I tak, według Chińczyków, narodziła się akupunktura.

Dalsze wzmianki o tej metodzie radzenia sobie z bólem możemy znaleźć w czasach legendarnego Żółtego Cesarza. Za jego panowania powstaje księga, w której podzielono narządy na grupy i wskazano, ze wzajemnie na siebie oddziaływają. Opisano również przyczyny chorób, a mianowicie wpływ zimna, gorąca, wiatru i wilgoci na organizm. Jednak trzeba zaznaczyć, że inne narody również roszczą sobie pierwszeństwo odkrycia akupunktury. Są to Koreańczycy oraz mieszkańcy Nepalu i Tybetu.

Jednak najstarsze źródło pisane mówiące o akupunkturze pochodzi z czasów Wojujących Królestw (474/5 do 221 r. p.n.e.). Jest to traktat „Przyroda i Życie” Znajdziemy w nim najważniejsze teorie dotyczące tej metody, m.in. opis igieł, meridianów, położenia punktów akupunkturowych, technik wbijania oraz przeciwwskazań. Wykopaliska i badania dowodzą, że akupunktura była popularna już tysiąc lat p.n.e.

Ważnym dla rozwoju akupunktury był lekarz Hua Tuo (141 – 205 n.e.). Można go nazwać protoplastą chińskiej chirurgii, stworzył również specjalny rodzaj ćwiczeń gimnastycznych. Twórcą 12 tomowej księgi o akupunkturze był Huangfu Mi (215 – 282), który dokładnie umiejscowił 649 punktów, opisał techniki ich nakłuwania oraz dał podstawy diagnostyce chińskiej, pisząc o badaniu tętna.

Akupunktura wyewoluowała do samodzielnej specjalności medycznej za czasów dynastii Tang (618-907), powstał również oddzielny wydział medyczny do nauczania tej metody. Wcześniej akupunktura była wiedzą rodzinną, przekazywaną w klanach. W 1027 roku odlano postacie z brązu, na których zaznaczono punkty akupunktury i meridiany. W dzisiejszych czasach, można kupić podobne miniaturowe modele, wykonane z plastiku. Lekarz Wang Wei Yin napisał również podręczniki o akupunkturze, które przez wieki służyły studentom medycyny.

Za czasów dynastii Ming (1368 – 1644) powstają kolejne prace, w jednej z nich znajdziemy ryciny 9 rodzajów igieł. Jednak dobry okres akupunktury kończy się gdy władzę przejmują Mandżurowie (1644 – 1912). Metoda została uznana za prymitywną i oficjalnie zakazana. Lekarze zaczęli szkolić się na modłę zachodnią i zwalczali „przestarzałe” techniki za jakie została uznana również akupunktura.

Dopiero rok 1949 i dojście do władzy komunistów pozwolił akupunkturze wrócić do łask. Utworzono Centralny Instytut Medycyny Tradycyjnej w Pekinie, podobne zaczęto otwierać również w innych miastach. Zaczęto rozwijać tę metodę, łącząc ją z nowoczesnymi osiągnięciami techniki.

Akupunktura współcześnie

Obecnie akupunktura jest powszechnie stosowana nie tylko w chińskich przychodniach i szpitalach, ale również w innych krajach azjatyckich, a także zachodnich. Do Europy dotarła w XIII wieku. Ojcem europejskiej akupunktury jest Michał Boym, polski jezuita który wyemigrował do Chin i tam umarł. Zaintrygowany akupunkturą badał ją, opisał, a także tłumaczył chińskie dzieła. Na początku akupunktura rozpowszechniła się w Holandii, Włoszech, Anglii oraz Rosji.

Boom na akupunkturę wybuchł w USA po wizycie Nixona w Chinach. Podczas wizyty jeden z dziennikarzy towarzyszących amerykańskiemu prezydentowi, zachorował i musiał zostać zoperowany. Zamiast narkozy przeprowadzono na nim skuteczny zabieg akupunktury anestezjologicznej, robiąc tym samym tej metodzie wielką reklamę.

Warto podkreślić że akupunktura została uznana za metodę leczniczą przez WHO i jest szeroko stosowana w wielu krajach azjatyckich, europejskich, Ameryce oraz Australii.

Na podstawie: Leczenie akupunkturą, dr n. med. H. Operacz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa