Akupunktura skuteczna w alergicznym nieżycie nosa

Wnioski z badań klinicznych: opinie specjalistów i meta-analizy

Na całym świecie 10-30% populacji generalnie cierpi na alergiczny nieżyt nosa, chociaż w niektórych krajach częstość występowania wynosi aż 54%.
Alergiczny nieżyt nosa może dotyczyć osób w każdym wieku, ale najczęściej występuje u dzieci i dotyczy w równym stopniu obu płci.
Alergiczny nieżyt nosa może być sezonowy/przerywany lub całoroczny/utrzymujący się. Typowymi wyzwalaczami sezonowymi alergicznego nieżytu nosa są pyłki, a trwałymi wyzwalaczami są sierść zwierząt i roztocza. Epizody alergicznego nieżytu nosa powodują kichanie, katar, swędzenie nosa (a czasami oczu) i zatkany nos, co prowadzi do przerywanego snu, zmęczenia i słabej koncentracji. Alergiczny nieżyt nosa może mieć znaczący negatywny wpływ na jakość życia i wydajność pracy, prowadząc do utraty wydajności rzędu miliardów dolarów rocznie.
Osoby cierpiące na alergiczny nieżyt nosa często cierpią również na inne stany alergiczne, takie jak astma i wysypki skórne, ze względu na bliski związek między nosem, płucami i skórą (obserwacja dokonana w Klasyku Medycyny Wewnętrznej Yellow Emperor’s ponad 2000 lat temu). Ta obserwacja jest zgodna z perspektywą biomedyczną, ponieważ wszystkie trzy są pokryte jakąś formą tkanki nabłonkowej.
Akupunktura w leczeniu nieżytu nosa
Według najbardziej aktualnych dowodów akupunktura jest skutecznym sposobem leczenia alergicznego nieżytu nosa. Badania sugerują również, że akupunktura jest bezpieczniejsza niż obecnie powszechnie stosowane leki i może być bardziej opłacalna.

W 2017 roku opublikowano projekt The Acupuncture Evidence Project, którego współautorami są dr John McDonald i dr Stephen Janz, dostarczając aktualny przegląd porównawczy dowodów klinicznych i naukowych dotyczących akupunktury. Projekt Acupuncture Evidence Project obejmował dwa przeglądy systematyczne, dwa wysokiej jakości randomizowane badania kontrolowane oraz wytyczne praktyki klinicznej dotyczące alergicznego nieżytu nosa, a także dwa badania opłacalności. Odnotowano dowody średniej lub wysokiej jakości dotyczące skuteczności i skuteczności akupunktury w alergicznym nieżycie nosa.
Objawy wykazujące największą poprawę obejmowały kichanie, swędzenie nosa, swędzenie oczu, katar, zatkany nos i przerywany sen.
Przegląd badań, który obejmował badania zarówno przed, jak i po datach zawartych w The Acupuncture Evidence Project, wykazał 12 randomizowanych kontrolowanych badań, które obejmowały od 12 do 30 zabiegów z częstotliwością od dwóch do pięciu zabiegów tygodniowo. We wszystkich tych badaniach prawdziwa akupunktura była znacznie bardziej skuteczna niż akupunktura pozorowana (8 badań) i leki (4 badania).
Objawy nadal ustępowały po leczeniu przez okres do 3 miesięcy. Badania, w których mierzono zmiany układu odpornościowego, wykazały również znaczne zmniejszenie mediatorów stanu zapalnego, w tym substancji P (SP), wazoaktywnego peptydu jelitowego (VIP), interleukiny 4 i IgE swoistych dla roztoczy. Akupunktura została zalecona w wytycznych praktyki klinicznej alergicznego nieżytu nosa Fundacji Otolaryngology Head Neck Surgery w USA jako opcja leczenia dla tych, którzy preferują leczenie niefarmakologiczne .
Biologiczne mechanizmy akupunktury w alergicznym nieżycie nosa
Akupunktura zmniejsza objawy alergicznego nieżytu nosa i poprawia tolerancję ludzi na potencjalne alergeny poprzez szereg mechanizmów. Kiedy ludzie cierpią na alergiczny nieżyt nosa, układ odpornościowy nieprawidłowo identyfikuje niektóre nieszkodliwe czynniki drażniące jako zagrożenie (alergen) i wytwarza specyficzne immunoglobuliny zwane IgE przeciwko każdemu postrzeganemu alergenowi. Te IgE są zakotwiczone w komórkach tucznych w procesie znanym jako „priming”. Kiedy te uzbrojone komórki tuczne napotykają alergen (np. pyłek), reagują uwalniając koktajl substancji, które wywołują stan zapalny w błonie śluzowej nosa.

Gdy błona śluzowa nosa ulegnie zapaleniu, nerwy w błonie śluzowej nosa uwalniają również zapalne neuropeptydy, takie jak substancja P (SP), peptyd związany z genem kalcytoniny (CGRP) i naczynioaktywny peptyd jelitowy (VIP). Te neuropeptydy nasilają stan zapalny, wywołując swędzenie, kichanie, katar i zatkany nos. Nadwrażliwy nos będzie wtedy reagował na cały szereg czynników drażniących (oprócz alergenów), takich jak perfumy, dym i zmiany temperatury lub wilgotności.
Alergiczna odpowiedź zapalna obejmuje prawdziwą orkiestrę interakcji między receptorami i mediatorami. Główne receptory zaangażowane w alergiczny nieżyt nosa obejmują receptor histaminowy (cel leków przeciwhistaminowych) oraz inny receptor zwany przejściowym potencjałem receptora waniloidowego 1 (TRPV1). Swędzenie nosa i oczu, kichanie i katar są ściśle związane z aktywacją TRPV1.
Wykazano, że akupunktura obniża poziomy IgE oraz ekspresję, czułość i aktywację TRPV1 za pośrednictwem wielu różnych szlaków.
Wykazano również, że akupunktura zmniejsza SP (o 77,8% w ciągu pierwszych 24 godzin po pierwszym zabiegu) i VIP w alergicznym nieżycie nosa oraz CGRP w migrenie.

Konwencjonalne metody leczenia nieżytu nosa
Konwencjonalne leczenie alergicznego nieżytu nosa obejmuje unikanie wyzwalaczy, leków doustnych, aerozoli do nosa i immunoterapii alergenowej.
Unikanie „wyzwalaczy”
Osoby wrażliwe na pyłki mogą usuwać szkodliwe rośliny ze swoich ogrodów, nosić maski chirurgiczne, przewidując ekspozycję na pyłki, a nawet w niektórych przypadkach przenieść się w inne miejsce, aby uciec przed pyłkami. Strategie redukcji kurzu obejmują dopasowywanie materacy i poduszek w pokrowce redukujące alergeny oraz usuwanie dywanów i zasłon z domu i miejsca pracy. Zwierzęta, które wywołują reakcje, mogą wymagać trzymania z dala od sypialni lub, w skrajnych przypadkach, ponownego umieszczenia w domu. Unikanie wyzwalaczy może być skuteczne, ale nie zawsze jest możliwe lub praktyczne.
Leki doustne i aerozole do nosa
Doustne dostępne bez recepty leki przeciwhistaminowe i leki zmniejszające przekrwienie, a także przepisane doustne steroidy i stabilizatory komórek tucznych to najczęściej stosowane formy terapii farmakologicznej. Można je łączyć z aerozolami donosowymi zawierającymi kortykosteroidy w celu tymczasowego złagodzenia objawów.
Immunoterapia alergenowa (AIT)
Immunoterapia alergenowa jest na ogół dostarczana w postaci wstrzyknięć podskórnych przez dłuższy czas, ale obecnie staje się również dostępna w formie podjęzykowej, wsuwanej pod język. W przeciwieństwie do leków, które zapewniają chwilową ulgę w objawach, AIT jest uważana za jedyną terapię farmaceutyczną, która zmienia przebieg choroby. W przeciwieństwie do leków, które doraźnie łagodzą objawy, AIT jest uważana za jedyną terapię farmaceutyczną zmieniającą przebieg choroby.
WNIOSKI
Aktualne dowody sugerują, że akupunktura jest skuteczną i stosunkowo bezpieczną opcją leczenia, która może zapewnić zarówno tymczasowe złagodzenie objawów, jak i trwałe korzyści przez okres do 3 miesięcy po leczeniu. Prawdziwa akupunktura w badaniach przewyższała zarówno akupunkturę pozorowaną, jak i powszechnie stosowane leki doustne. Akupunktura jest zalecanym sposobem leczenia alergicznego nieżytu nosa dla osób preferujących niefarmakologiczną opcję leczenia i brak jakichkolwiek skutków ubocznych terapii.
Bibliografia:
1 . Katelaris CH, Lee BW, Potter PC, Maspero JF, Cingi C, Lopatin A, et al. Rozpowszechnienie i zróżnicowanie alergicznego nieżytu nosa w regionach świata poza Europą i Ameryką Północną. Alergia kliniczna i eksperymentalna: Journal of the British Society for Allergy and Clinical Immunology. 2012;42(2):186-207.
2 . Dykewicz MS, Hamilos DL. Nieżyt nosa i zapalenie zatok. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2010;125(2 Suplement 2):S103-15.
3 . Wallace DV, Dykewicz MS, Bernstein DI, Blessing-Moore J, Cox L, Khan DA, et al. Diagnostyka i leczenie nieżytu nosa: zaktualizowany parametr praktyczny. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2008;122(2 dodatki):S1-84.
4 . Hellgren J, Cervin A, Nordling S, Bergman A, Cardell LO. Alergiczny nieżyt nosa i przeziębienie – wysokie koszty dla społeczeństwa. Alergia. 2010;65(6):776-83.
5 . Brozek JL, Bousquet J, Agache I, Agarwal A, Bachert C, Bośnic-Anticevich S, et al. Wytyczne alergicznego nieżytu nosa i jego wpływu na astmę (ARIA) – wersja 2016. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2017;140(4):950-8.
6 . Reinhold T, Brinkhaus B, Willich SN, Witt C. Akupunktura u pacjentów cierpiących na astmę alergiczną: czy warto ponieść dodatkowe koszty? J Altern Uzupełnienie Med. 2014;20(3):169-77.
7 . Kim SY, Lee H, Chae Y, Park HJ. Systematyczny przegląd analiz opłacalności wraz z randomizowanymi kontrolowanymi badaniami akupunktury. Akupunktura w medycynie: Journal of the British Medical Acupuncture Society. 2012;30(4):273-85.
8 . McDonald JL, Janz, S. Projekt dowodów akupunktury: porównawczy przegląd literatury. www.acupuncture.org.au: Australian Acupuncture and Chinese Medicine Association Ltd; 2017.
9 . Feng S, Han M, Fan Y, Yang G, Liao Z, Liao W i in. Akupunktura w leczeniu alergicznego nieżytu nosa: przegląd systematyczny i metaanaliza. Amerykańskie czasopismo poświęcone rynologii i alergii. 2015;29(1):57-62.
10 . Taw MB, Reddy WD, Omole FS, Seidman MD. Akupunktura i alergiczny nieżyt nosa. Curr Opin Otolaryngol Głowa Szyja Surg. 2015;23(3):216-20.
11 . Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, Schwartz SR, Baroody FM, Bonner JR i in. Wytyczne praktyki klinicznej: alergiczny nieżyt nosa. Otolaryngologia – chirurgia głowy i szyi: oficjalne czasopismo Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi. 2015;152(1 dodatek):S1-S43.
12 . McDonald JL, Smith PK, Smith CA, Changli Xue C, Golianu B, Cripps AW. Wpływ akupunktury na IgE specyficzne dla roztoczy kurzu domowego, substancję P oraz objawy przewlekłego alergicznego nieżytu nosa. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2016;116(6):497-505.
13 . Xue CC, Zhang AL, Zhang CS, DaCosta C, Story DF, Thien FC. Akupunktura na sezonowy alergiczny nieżyt nosa: randomizowane badanie kontrolowane. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2015;115(4):317-24.e1.
14 . Xue CC, angielski R, Zhang JJ, Da Costa C, Li CG. Wpływ akupunktury w leczeniu sezonowego alergicznego nieżytu nosa: randomizowane kontrolowane badanie kliniczne. Am J Chin Med. 2002;30(1):1-11.
15 . Ng DK, Chow PY, Ming SP, Hong SH, Lau S, Tse D i in. Podwójnie ślepa, randomizowana, kontrolowana placebo próba akupunktury w leczeniu przewlekłego alergicznego nieżytu nosa u dzieci. Pediatria. 2004;114(5):1242-7.
16 . Xue CC, An X, Cheung TP, Da Costa C, Lenon GB, Thien FC i in. Akupunktura w przewlekłym alergicznym nieżycie nosa: randomizowane, kontrolowane badanie pozorowane. Med J Aust. 2007;187(6):337-41.
17 . Brinkhaus B, Witt CM, Jena S, Liecker B, Wegscheider K, Willich SN. Akupunktura u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa: pragmatyczne badanie z randomizacją. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2008;101(5):535-43.
18 . Choi SM, Park JE, Li SS, Jung H, Zi M, Kim TH i in. Wieloośrodkowe, randomizowane, kontrolowane badanie testujące wpływ akupunktury na alergiczny nieżyt nosa. Alergia. 2013;68(3):365-74.
19 . Chen S, Wang J, Bai P, Zhao Q, Tan C, Wang B i in. [Umiarkowane i ciężkie uporczywe alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa leczone akupunkturą: randomizowane badanie kontrolowane]. Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxiterapia. 2015;35(12):1209-13.
20 . Rao YQ, Han NY. [Efekt terapeutyczny akupunktury na alergiczny nieżyt nosa i jego wpływ na funkcję immunologiczną]. Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxiterapia. 2006;26(8):557-60.
- Li YM, Zhuang LX, Lai XS, Jiang GH [Wpływ elektroakupunktury na wazoaktywny peptyd jelitowy i substancję P u pacjentów z całorocznym alergicznym nieżytem nosa] Zhen ci yan jiu = badania nad akupunkturą / [Zhongguo yi xue ke xue yuan Yi xue qing bao yan jiu suo bian ji]. 2007;32(2):136-8.
22 . Brinkhaus B, Ortiz M, Witt CM, Roll S, Linde K, Pfab F i in. Akupunktura u pacjentów z sezonowym alergicznym nieżytem nosa: badanie z randomizacją. Roczniki chorób wewnętrznych. 2013;158(4):225-34.
- Chen Y, Jin X, Yu M, Qiu H, Fang Y, Zhang S i wsp. [Skuteczność akupunktury w umiarkowanym i ciężkim alergicznym nieżycie nosa] Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxibustion 2015;35(4) :339-43.
24 . Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, Schwartz SR, Baroody FM, Bonner JR i in. Wytyczne praktyki klinicznej: Alergiczny nieżyt nosa. Otolaryngologia – chirurgia głowy i szyi: oficjalne czasopismo Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi. 2015;152(1 dodatek):S1-43.
25 . McDonald JL, Cripps AW, Smith PK. Mediatory, receptory i szlaki sygnałowe w przeciwzapalnych i przeciwnadczulicowych efektach akupunktury. Oparta na dowodach medycyna komplementarna i alternatywna: eCAM. 2015;2015:975632.
26 . Li W, Zhong, GW, Qi, M., Liu, WP, Wang, S., Wen, LB i in. Leczenie akupunkturą migreny i zmian zawartości CGRP i SP w osoczu. Światowy Dziennik Akupunktury-Moxibustion. 2001;11(3):11-4
27 . Mały P, Keith PK, Kim H. Alergiczny nieżyt nosa. Alergia, astma i immunologia kliniczna: oficjalne czasopismo Kanadyjskiego Towarzystwa Alergologii i Immunologii Klinicznej. 2018;14(Suplement 2):51.
28 . Pfaar O, Lou H, Zhang Y, Klimek L, Zhang L. Najnowsze osiągnięcia i najważniejsze wydarzenia w immunoterapii alergenowej. Alergia. 2018.
29 . Reitsma S, Subramaniam S, Fokkens WJ, Wang DY. Ostatnie osiągnięcia i najważniejsze wydarzenia w immunoterapii nieżytu nosa i alergenów. Alergia. 2018.
Bibliografia:
1 . Katelaris CH, Lee BW, Potter PC, Maspero JF, Cingi C, Lopatin A, et al. Rozpowszechnienie i zróżnicowanie alergicznego nieżytu nosa w regionach świata poza Europą i Ameryką Północną. Alergia kliniczna i eksperymentalna: Journal of the British Society for Allergy and Clinical Immunology. 2012;42(2):186-207.
2 . Dykewicz MS, Hamilos DL. Nieżyt nosa i zapalenie zatok. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2010;125(2 Suplement 2):S103-15.
3 . Wallace DV, Dykewicz MS, Bernstein DI, Blessing-Moore J, Cox L, Khan DA, et al. Diagnostyka i leczenie nieżytu nosa: zaktualizowany parametr praktyczny. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2008;122(2 dodatki):S1-84.
4 . Hellgren J, Cervin A, Nordling S, Bergman A, Cardell LO. Alergiczny nieżyt nosa i przeziębienie – wysokie koszty dla społeczeństwa. Alergia. 2010;65(6):776-83.
5 . Brozek JL, Bousquet J, Agache I, Agarwal A, Bachert C, Bośnic-Anticevich S, et al. Wytyczne alergicznego nieżytu nosa i jego wpływu na astmę (ARIA) – wersja 2016. Czasopismo alergii i immunologii klinicznej. 2017;140(4):950-8.
6 . Reinhold T, Brinkhaus B, Willich SN, Witt C. Akupunktura u pacjentów cierpiących na astmę alergiczną: czy warto ponieść dodatkowe koszty? J Altern Uzupełnienie Med. 2014;20(3):169-77.
7 . Kim SY, Lee H, Chae Y, Park HJ. Systematyczny przegląd analiz opłacalności wraz z randomizowanymi kontrolowanymi badaniami akupunktury. Akupunktura w medycynie: Journal of the British Medical Acupuncture Society. 2012;30(4):273-85.
8 . McDonald JL, Janz, S. Projekt dowodów akupunktury: porównawczy przegląd literatury. www.acupuncture.org.au: Australian Acupuncture and Chinese Medicine Association Ltd; 2017.
9 . Feng S, Han M, Fan Y, Yang G, Liao Z, Liao W i in. Akupunktura w leczeniu alergicznego nieżytu nosa: przegląd systematyczny i metaanaliza. Amerykańskie czasopismo poświęcone rynologii i alergii. 2015;29(1):57-62.
10 . Taw MB, Reddy WD, Omole FS, Seidman MD. Akupunktura i alergiczny nieżyt nosa. Curr Opin Otolaryngol Głowa Szyja Surg. 2015;23(3):216-20.
11 . Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, Schwartz SR, Baroody FM, Bonner JR i in. Wytyczne praktyki klinicznej: alergiczny nieżyt nosa. Otolaryngologia – chirurgia głowy i szyi: oficjalne czasopismo Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi. 2015;152(1 dodatek):S1-S43.
12 . McDonald JL, Smith PK, Smith CA, Changli Xue C, Golianu B, Cripps AW. Wpływ akupunktury na IgE specyficzne dla roztoczy kurzu domowego, substancję P oraz objawy przewlekłego alergicznego nieżytu nosa. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2016;116(6):497-505.
13 . Xue CC, Zhang AL, Zhang CS, DaCosta C, Story DF, Thien FC. Akupunktura na sezonowy alergiczny nieżyt nosa: randomizowane badanie kontrolowane. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2015;115(4):317-24.e1.
14 . Xue CC, angielski R, Zhang JJ, Da Costa C, Li CG. Wpływ akupunktury w leczeniu sezonowego alergicznego nieżytu nosa: randomizowane kontrolowane badanie kliniczne. Am J Chin Med. 2002;30(1):1-11.
15 . Ng DK, Chow PY, Ming SP, Hong SH, Lau S, Tse D i in. Podwójnie ślepa, randomizowana, kontrolowana placebo próba akupunktury w leczeniu przewlekłego alergicznego nieżytu nosa u dzieci. Pediatria. 2004;114(5):1242-7.
16 . Xue CC, An X, Cheung TP, Da Costa C, Lenon GB, Thien FC i in. Akupunktura w przewlekłym alergicznym nieżycie nosa: randomizowane, kontrolowane badanie pozorowane. Med J Aust. 2007;187(6):337-41.
17 . Brinkhaus B, Witt CM, Jena S, Liecker B, Wegscheider K, Willich SN. Akupunktura u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa: pragmatyczne badanie z randomizacją. Roczniki alergii, astmy i immunologii: oficjalna publikacja American College of Allergy, Asthma and Immunology. 2008;101(5):535-43.
18 . Choi SM, Park JE, Li SS, Jung H, Zi M, Kim TH i in. Wieloośrodkowe, randomizowane, kontrolowane badanie testujące wpływ akupunktury na alergiczny nieżyt nosa. Alergia. 2013;68(3):365-74.
19 . Chen S, Wang J, Bai P, Zhao Q, Tan C, Wang B i in. [Umiarkowane i ciężkie uporczywe alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa leczone akupunkturą: randomizowane badanie kontrolowane]. Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxiterapia. 2015;35(12):1209-13.
20 . Rao YQ, Han NY. [Efekt terapeutyczny akupunktury na alergiczny nieżyt nosa i jego wpływ na funkcję immunologiczną]. Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxiterapia. 2006;26(8):557-60.
- Li YM, Zhuang LX, Lai XS, Jiang GH [Wpływ elektroakupunktury na wazoaktywny peptyd jelitowy i substancję P u pacjentów z całorocznym alergicznym nieżytem nosa] Zhen ci yan jiu = badania nad akupunkturą / [Zhongguo yi xue ke xue yuan Yi xue qing bao yan jiu suo bian ji]. 2007;32(2):136-8.
22 . Brinkhaus B, Ortiz M, Witt CM, Roll S, Linde K, Pfab F i in. Akupunktura u pacjentów z sezonowym alergicznym nieżytem nosa: badanie z randomizacją. Roczniki chorób wewnętrznych. 2013;158(4):225-34.
- Chen Y, Jin X, Yu M, Qiu H, Fang Y, Zhang S i wsp. [Skuteczność akupunktury w umiarkowanym i ciężkim alergicznym nieżycie nosa] Zhongguo zhen jiu = chińska akupunktura i moxibustion 2015;35(4) :339-43.
24 . Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, Schwartz SR, Baroody FM, Bonner JR i in. Wytyczne praktyki klinicznej: Alergiczny nieżyt nosa. Otolaryngologia – chirurgia głowy i szyi: oficjalne czasopismo Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi. 2015;152(1 dodatek):S1-43.
25 . McDonald JL, Cripps AW, Smith PK. Mediatory, receptory i szlaki sygnałowe w przeciwzapalnych i przeciwnadczulicowych efektach akupunktury. Oparta na dowodach medycyna komplementarna i alternatywna: eCAM. 2015;2015:975632.
26 . Li W, Zhong, GW, Qi, M., Liu, WP, Wang, S., Wen, LB i in. Leczenie akupunkturą migreny i zmian zawartości CGRP i SP w osoczu. Światowy Dziennik Akupunktury-Moxibustion. 2001;11(3):11-4
27 . Mały P, Keith PK, Kim H. Alergiczny nieżyt nosa. Alergia, astma i immunologia kliniczna: oficjalne czasopismo Kanadyjskiego Towarzystwa Alergologii i Immunologii Klinicznej. 2018;14(Suplement 2):51.
28 . Pfaar O, Lou H, Zhang Y, Klimek L, Zhang L. Najnowsze osiągnięcia i najważniejsze wydarzenia w immunoterapii alergenowej. Alergia. 2018.
29 . Reitsma S, Subramaniam S, Fokkens WJ, Wang DY. Ostatnie osiągnięcia i najważniejsze wydarzenia w immunoterapii nieżytu nosa i alergenów. Alergia. 2018.
Ebook: „Akupunktura i Życie”
Pani profesor przybliża tajniki akupunktury w swoich książkach, które możecie Państwo pobrać na tej stronie za darmo w postaci e-booków:
Książka jest próbą podjęcia polemiki z osobami co uważali metody medycyny tradycyjnej za mało naukowe i średniowieczne. Jak sie póżniej okazało Światowa Organizacja Zdrowia zatwierdziła osiągnięcia „Traditional Medicine” i uznało te metody za naukowe.


Ebook: „W Cztery Oczy z Medycyną Naturalną Dalekiego Wschodu”
Bogato ilustrowany, napisany na podstawie wielu lat doświadczeń przybliży Wam tajniki wiedzy znanej w Tybecie od wieków.
Pierwsza ksiązka profesor Enji, która w możliwe najławiejszy sposób miała tłumaczyć trudne pojęcia związane z Medycyną Tradycyjną i stanowić pomost pomiędzy medycyną klasyczną, a wschodnią.


Cudowne Właściwości Ziół
Zioła i ich Właściwości znane są od tysiącleci. Ich cudowne właściwości doceniali już w starożytności.
Akupunktura w leczeniu rwy kulszowej
Akupunktura jako jedna z bardzo skutecznych metod medycyny tradycyjnej jest w czołówce terapii, które stanowią elitę w walce z bólem. Rwa kulszowa może być bardzo dobrze leczona przy pomocy akupunktury.
Moja historia walki z rakiem jajnika. Akupunktura okazała się skuteczna!
Akupunktura onkologiczna stosowana jest głównie w Chinach w przypadkach podobnych do tutaj opisanego.
Nauka w Służbie Politycznego Zapotrzebowania, czyli jak Sprzedają się Eksperci
Nauka w Służbie Politycznego Zapotrzebowania I Felieton
Pojęcie Qi
Akupunktura opiera się na krążącej w ciele każdego człowieka energii, sile życiowej zwanej przez Chińczyków Qi. W starych chińskich księgach została opisana jako siła niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek, tkanek i organizmu.
Ile potrzeba zabiegów akupunktury w leczeniu chorób?
Zioła i ich Właściwości znane są od tysiącleci. Ich cudowne właściwości doceniali już w starożytności.
Jak przygotować się do zabiegu akupunktury?
Zioła i ich Właściwości znane są od tysiącleci. Ich cudowne właściwości doceniali już w starożytności.
Mongolia – na czym polega odmienność służby zdrowia w tym kraju?
Zioła i ich Właściwości znane są od tysiącleci. Ich cudowne właściwości doceniali już w starożytności.